Het waaggebouw in Schiedam vind je naast één van de oudste gebouwen van de stad: de Grote- of Sint Janskerk. Sinds juni 2016 is hier het I-Punt S'DAM van Schiedam Partners gevestigd.
Waagrecht
Sinds 1339 heeft Schiedam het waagrecht. Toen de haven door verzanding onbruikbaar werd gaf Willem IV, graaf van Holland, opdracht om de haven, de tegenwoordige Buitenhaven en Lange Haven, uit te diepen.
Omdat dit een nogal kostbare aangelegenheid was, gaf hij in 1339 de stad ter compensatie het waagrecht. Het waagrecht leverde de stad geld op, het was dus een belangrijk recht. Schiedam bezat ook al het marktrecht. Het marktrecht was een belangrijke economische stimulans voor de stad, omdat de omliggende dorpen gedwongen waren in Schiedam hun goederen te verkopen.
20 schellingen
De keur (verordening) op de waag luidde dat alles onder de 6 pond gewogen moest worden met geijkte weegschalen en alles daarboven in de stadswaag, op een boete van 20 schellingen. De belangrijkste bepalingen waren dat de waagmeester alleen stadsgewichten mocht gebruiken en dat hij van alle door hem gewogen waren en goederen pertinente aantekening moest houden.
Boter, kaas en jeneverbessen
Ook werden in de verordening de per artikel te betalen bedragen vastgelegd. Hieruit blijkt welke goederen in de waag werden gewogen, namelijk metalen (koper, ijzer en lood), textielgrondstoffen en levensmiddelen, zoals kaas, boter, vlees, maar ook jeneverbessen.
Heksen
Hoewel Schiedam in de 16e eeuw berucht was om de heksenprocessen, heeft de waag daarin geen enkele rol gespeeld, anders dan bijvoorbeeld in Oudewater, daar werden mensen gewogen en van hekserij beschuldigd.
Waaggebouw
Vanaf 1339 werd de waag op de begane grond van het stadhuis op de Grote Markt gehouden. In 1579, toen deze ruimte te klein was geworden, verhuisde de waag naar de voormalige doopkapel van de Grote- of Sint Janskerk, die in 1748 werd vernieuwd.
Weegschaal of balans
Sinds juni 2016 is de weegschaal is weer terug op zijn plek. Gravers vonden de onderdelen in 2003 in de achtertuin van het Stedelijk Museum Schiedam. Hoe ze daar kwamen is onbekend. Wel weten we dat het instrument speciaal voor het Waaggebouw in Schiedam werd gemaakt. Dat ging in 1748 open.
De ijzeren horizontale balk van de weegschaal ontbrak bij de opgraving en werd in 2016 gemaakt door de Schiedamse smid Rookbaard.